⇧ Rotondezonnewijzer bij Zutphen. Coördinaten ( 52°07'55.8"N 6°10'48.1"O ) . Onthulling: december 2022. Ontwerp: Marjon Kresken. Foto: Hans Schipper ⇧
Leuke tijd met zonnewijzers
Een zonnewijzer is een instrument dat de tijd van de dag aangeeft op grond van de plaats van de zon aan de hemel. Het begrijpen van een zonnewijzer of het ontwerpen ervan is een interessante uitdaging.
Misschien denk je: waarom zou ik zo moeilijk doen - mijn mobiel geeft toch de tijd aan? Zo gesteld heeft een zonnewijzer geen direct nut. De zonnewijzerkunde moet je meer zien als een spel dat je speelt omdat je het leuk vindt. Het spel begint met de vraag: wat gebeurt er als een zonnestraal op de stok van de zonnewijzer valt? Kan je voorspellen waar de schaduw terecht komt? Terwijl je daarover nadenkt, leer je over de werking van het zon - aarde systeem. Je moet wiskundig denken en je past dingen toe die je bij aardrijkskunde geleerd hebt. Een zonnewijzer in elkaar zetten is een plezierige bezigheid als je graag zelf iets maakt. Het is een prestatie een zonnewijzer te construeren die de tijd van jouw locatie aangeeft.
Bij "zonnewijzer" denk je misschien aan de zogenaamde "hoepelsfeer" zoals hieronder staat afgebeeld. Vooral in Nederland zie je er veel van. Terwijl het maken van een hoepelsfeer werk voor een siersmid is, is het begrijpen ervan niet moeilijk, zoals je in les 1 kunt ervaren. In les 2 ervaar je dat het niet moeilijk is een horizontale zonnewijzer te tekenen. Aan de andere voorbeelden kun je zien dat er veel types zijn. Meestal moet je wat meer moeite doen om de werking daarvan te doorgronden.
Leuke tijd gewenst ... met zonnewijzers!
VOORBEELDEN
Hoepelsfeer
Horizontale zonnewijzer
Verticale zuidwijzer
Analemmatische zonnewijzer
Vijfvlakkige zonnewijzer
Polaire zonnewijzer